Zonnewijzersculptuur voor de Katoen Natie in Beveren
In augustus 2005 werd een monumentale horizontale zonnewijzer ingehuldigd op de site van de Katoen Natie te Beveren. Hubert Minnebo, de bekende beeldende kunstenaar werkte drie maanden lang dag en nacht met de nodige medewerkers aan het immense kunstwerk.
Bovenzicht van de zonnewijzer vanuit een hoogtewerker
Constructie
Het kunstwerk bestaat uit een gelast stalen frame dat bekleed is met koperen platen van 2mm dik. Deze platen worden voor het aanbrengen gehamerd op beton en daarna worden ze onthard met branders. Hierdoor krijgt het koper een mooie wisselende kleur. Aanbrengen van het koper op het frame gebeurt door lassen.
Door deze technieken toe te passen kreeg het kunstwerk het typisch uiterlijk dat kenmerkend is voor Minnebo.
Beschrijving van de zonnewijzer
Minnebo kreeg de opdracht om een zonnewijzer te maken voor de nieuwe site van de Katoen Natie in Beveren. De sculptuur moest voor Minnebo wetenschappelijk verantwoord zijn.
Minnebo nam met me contact op en ik besloot om te helpen met de opstelling van de cijfers en de gnomonische berekeningen.
De stijl van deze verticale zonnewijzer is op een hoogte van 6 m aan een 8 m hoge constructie aangebracht. Het originele van de stijl is dat hij aan de onderzijde zwevend is. De stijl is tevens taps van vorm en wordt dikker naar boven toe. Dit heeft het voordeel dat de kernschaduw steeds gunstig wordt weergegeven. Zie ook het artikel van Willy Ory over schaduwgevers bij zonnewijzers in dit nummer. Het principe van deze stijlbevestiging is dus zeer origineel en bij mijn weten nog niet veel toegepast. De becijfering is voor zonnetijd van 5 h tot 19 h. De cijfers voor 4 h en 20 h ontbreken bewust wegens hinderlijke obstakels rond de locatie.
De cijfers zijn ook in koper en op dezelfde wijze gemaakt als het kunstwerk. Ze hebben de hoogte van zitbankjes en kunnen daarvoor gebruikt worden. Wat deze becijfering uniek maakt is het feit dat ze in het Sanskriet zijn uitgebeeld. (Het Sanskriet is de oudste nog bestaande Indo-Europese taal. Grammaticaal gezien is Sanskriet erg verwant met de Romaanse talen, maar qua woordenschat is het eerder verwant met de Germaanse talen.)
De afstand tussen de cijfers voor 6 h en 18 h is 13,5 m !
De zonnewijzer weegt 1400 kg.
De kolom van de zonnewijzer op de vrachtwagen
Inplanting van de zonnewijzer
Tijdens de engineering van de inplanting en de plaatselijke opmetingen werden er enkele fouten gemaakt.
Bij de eerste inplantingtekeningen van de tuinarchitect was de richting naar het noorden ongeveer 30° verkeerd weergegeven.
De opmetingen gebeurden met een GPS door een landmeterbureau. De resultaten waren verkeerd wegens verwisseling van het magnetische noorden met het geografische noorden.
Deze fouten werden tijdig opgemerkt en gecorrigeerd.
De zonnewijzer is te vinden bij de ingang van het kantorencomplex Burcht Singelberg aan het kaainummer 1548.
Benaderende plaatsbepaling van de locatie is: 4° 17’ OL en 51° 16’ NB
Burcht Singelberg
De Katoen Natie investeerde voor 800 miljoen EUR in deze site. Het project is door topman F. Huts gepresenteerd als Loghidden City. Op dit terrein zijn kantoren en magazijnen gevestigd. Het kantorencomplex heeft de naam Burcht Singelberg meegekregen, een verwijzing naar het kasteel waar in 1585 de overgave van de stad Antwerpen werd ondertekend. De ondertekening gebeurde door Marnix van St-Aldegonde, burgemeester van Antwerpen, in het bijzijn van Alexander Farnese. De benaming Burcht Singelberg kan worden beschouwd als een vingerwijzing van Huts naar de havenbestuurders, die hem bij de uitgifte van kaderuimte en terminals aan het nieuwe Deurganckdok, negeerden. Ze gaven de voorkeur aan Hesse-Noord Natie en P & O.
Montage van de stijl
De kunstenaar
Hubert Minnebo
Hubert Minnebo, geboren te Brugge op 6 februari 1940, is afgestudeerd als regent plastische kunsten in de Rijksnormaalschool te Gent. Vandaag behoort hij tot de belangrijkste kunstenaars die Vlaanderen rijk is.
Hubert Minnebo gaf vijftien jaar les en is al ruim veertig jaar actief als beeldend kunstenaar. Zijn eerste persoonlijke tentoonstelling vond plaats in 1958 te Oostende.
Hubert Minnebo zittende op de Sanskriet cijfers van de zonnewijzer in zijn tentoonstellingsruimte.
Gedebuteerd als kunstschilder koos hij vanaf 1965 steeds duidelijker voor een carrière als beeldhouwer en juwelenontwerper. Hij gebruikte aanvankelijk aluminium en koper om uiteindelijk vooral in brons, zilver en goud te werken. Sculpturen en juwelen van zijn hand bevinden zich over de hele wereld.
P. Oyen